Palenie papierosów i alkohol - jaki mają wpływ na starzenie się skóry?

Pojawienie się zmian skórnych związanych z wiekiem wynika z dwóch procesów - starzenia wewnętrznego (chronologicznego) i starzenia zewnętrznego. Do ostatniego nazywanego jeszcze fotostarzeniem,  przyczynia się nie tylko wpływ słońca, ale też inne czynniki wynikające również z wpływu środowiska zewnętrznego i stylu życia: zanieczyszczenie powietrza, niezdrowa dieta, palenie tytoniu, spożywanie alkoholu itp. Ostatnie badanie grupy znanych amerykańskich, australijskich i koreańskich naukowców poświęcone jest - wpływu palenia i alkoholu na starzenie się skóry.

Jaki wpływ mają używki na przyspieszenie starzenia się skóry?

     Głównym mechanizmem działania składników dymu tytoniowego na skórę jest uruchamianie stresu oksydacyjnego i peroksydacji lipidów. Składniki chemiczne dymu zwiększają transepidermalną utratę wody, aktywują MMP-1 i MMP-3 (metaloproteinazy macierzowe), które niszczą włókna kolagenu i elastyny. Oprócz tego, palenie prowadzi do rozwoju problemów mikrokrążenia i pojawienia się specyficznego fioletowo-szarego odcienia na skórze twarzy.

Alkohol działa również na naczynia krwionośne, ale w odwrotny sposób - jego stosowanie powoduje najpierw pojawienie się, a następnie trwałe rozszerzenie naczyń włosowatych, co powoduje czerwono-fioletowy odcień skóry. Wywołuje też stres oksydacyjny i niszczy endogenne antyoksydanty skóry (zwłaszcza beta-karoten), hamuje tworzenie kolagenu typu I, wywołuje stany zapalne oraz negatywnie wpływa na układ odpornościowy itp.

Oprócz tego  palenie, jak i alkohol zwiększają wrażliwość skóry na promieniowanie ultrafioletowe, a zatem przyczyniają się do fotouszkodzenia. To wszystko powoduje zmianę wyglądu skóry, dość specyficzną dla każdego złego nawyku  - eksperci mogą łatwo odróżnić „twarz alkoholika” od „twarzy palacza”. W opisanym badaniu autorzy dokładnie śledzili, w jaki sposób te nawyki wpływają na nasilenie zmarszczek i objętości tkanek w różnych obszarach twarzy.

      Praca obejmowała dane dotyczące 3267 kobiet należących do różnych grup wiekowych (w przybliżeniu jednakowa liczba uczestników w każdej „dekadzie”, w wieku od 18 do 75 lat). Ponieważ autorzy chcieli porównać  „naturalne” zmiany w skórze pod wpływem złych nawyków, kryterium wykluczenia były wszelkie znaczące interwencje estetyczne: operacje plastyczne, zabiegi iniekcyjne i zabiegi z użyciem aparatury, stosowanie retinoidów, hydrochinonu, czynników wzrostu lub preparatów hormonalnych dla skóry i peelingów chemicznych lub mechanicznych.

U wszystkich kobiet zostały zebrane dane o trybie życia, o konkretnym stażu oraz liczbie spożywanych papierosów i alkoholu. Ponadto przeprowadzono zarówno samoocenę ich zmian zewnętrznych, jak i analizę zdjęć w celu określenia stopnia starzenia się twarzy (od zera do wyraźnego).

Jak zmienia się skóra twarzy u kobiet palących? 

      Badania pokazały bardzo wyraźne wyniki. Okazało się, że kobiety palące charakteryzowały się:

• Znacznie większym nasileniem zmarszczek na czole oraz w miejscu występowania fałdów nosowo-wargowych i około ustnych,
• Widocznym obrzękiem pod oczami
• Ponadto palące kobiety doświadczyły znacznego zmniejszenia pełni warg - były cieńsze.

Wszystkie te objawy nasilały się wraz ze wzrostem stażu palenia. Jednak stwierdzone problemy wystąpiły także u tych uczestniczek, które rzuciły palenie. Naukowcy wykazali również wyraźniejsze oznaki starzenia się, z wyjątkiem utraty objętości środkowej jednej trzeciej twarzy i obecności widocznych naczyń krwionośnych na policzkach. Wyniki były ogólnie porównywalne do tych osób które nie rzuciły palenia. Lata palenia pozostawiają „znaki” na twarzy, nawet jeśli osoba już rzuciła palenie.

Jaki ma wpływ nadmierne spożywanie alkoholu na skórę?

Osoby, które spożywają nadmierną ilość alkoholu mają problem ze skórą a ich twarz wygląda mało atrakcyjnie. Alkohol przede wszystkim powoduje:

1. Zaostrzone obrzęki pod oczami,
2. Utratę objętości środkowej jednej trzeciej twarzy,
3. Nasilenie pojawienia się naczyń krwionośnych na policzkach w porównaniu do osób nie pijących (ostatni objaw był bardziej typowy dla miłośników wina).

Jednocześnie u kobiet, które dużo piją (dużo to 4 lub więcej napojów dziennie, 8 lub więcej - tygodniowo. Jeden napój  zawierający 14 gramów alkoholu etylowego: 354 ml 5%-go piwa lub 266 ml 12%-go wina ) dodatkowo wystąpiły również objawy, takie jak bardziej wyraźne zmarszczki na czole, między brwiami w pobliżu ust i oczu (kurze łapki).

     Autorzy mają nadzieję, że ich badanie pomoże lekarzom lepiej motywować poszczególnych pacjentów do zmiany stylu życia, a także pomoże w planowaniu określonych interwencji estetycznych. Medycyna estetyczna także może pomóc naszej skórze i sprawić, że widoczne oznaki starzenia będą znacznie zredukowane.

Przeczytaj więcej o zabiegach pielęgnacji twarzy w naszych poradnikach: 

• Cera palacza – charakterystyka i pielęgnacja. Jak można poprawić jej stan?
• Starzenie się skóry - czy można je spowolnić? Sprawdzone sposoby i zabiegi na odmłodzenie skóry
• Proces starzenia się skóry - jak go opóźnić?

Proponowane zabiegi:

• Fotoodmładzanie
• Bezinwazyjny lifting twarzy
• Termolifting

Bibliografia:
1. Goodman G.D., Kaufman J., Day D. et al. Impact of Smoking and Alcohol Use on Facial Aging in Women: Results of a Large Multinational, Multiracial, Cross-sectional Survey. J Clin Aesthet Dermatol 2019; 12(8): 28–39.